Paraguay

Paraguay, Paraguay. Gaizki hazi dut bidaia Paraguayen. Nire motxiletako bat desagertu egin zait Ciudad del Esten. Ez akin galdu egin dudan edo lapurtu egin didaten, baina asuntua da mutxila eta barruko dena galdu dudala.

Egia esan Argentinatik Ciudad del Estera juatea kaos txiki bat da. Hiru muga pasatu behar dira, gainera Ciudad del Esten autobusa muga pasau eta 300 metrotara gelditzen da. Muga hontan milaka ta milaka lagun ibiltezn dira egunero, eta dendak, ba hori dana dendak. Un mogollon.

Argazkian ikusten dena Paraguaiko muga da Brasildik ikusita. Kiston karabana.

Asuncionera bidaia ere ez da munduko onena izan. Hemen irtera orduak gutxi gora bera dira, nire kasuan esan baino ordu eta erdi geroago irten ginen. Luzapena 4 ordukoa izan behar zen baina azkenean 7 ordukoa izan zen, bidean zeuden txiringito denetan gelditzen zen "Kolektiboa".

Gauez heldu nintzen eta hasieran polita iruditu zitzaidan. Goikoa kabildoa da, dana argiztatuda oso polita. Sorpresa gaur goizean izan da, kabildoaren atzean behean ikusten dena ikusi dudanean. Dana txabolak. Imajinau euskal herrian Ajuria Enea ete bere ondoan kriston txabola pillia, ba emen gauzak horrela dira, ez da bakarrik kabildoan gertazen, Presindentearen etxean ere bai, parlametuan .....
Katedrala, Paraguay ez du argi indar problemarik, Itaipuko %7 bakarrik erabiltzen badu.
Hemen bi kimunitate daude goian bizi direnak (eta ez da metafora) Aberatsak hehhiaren goikaldean bizi diar eta pobreak ibai ondoan. Argazkian ikusten den hori ez da oso arraroa ikustea, hemen kriston "Limpiabotas" pilia daude.
Kabildoko kasua Casa de la Gobernacion. Etxe elegantia baina ondoan Txabolak.

Eta azkenik konkurso bat. Non ikuszi duzue behean dagoen eskultura hori?

Hau Asuncionen dago. Komentarioak onartzen dira.

Komunitate Guaraniak

Paraje hauetan dena ez da teknologia punta. Badaude gure munduaz gehiegi ez direnak enteratzen, hauek guaraniak dira. Ingurutan ez daude batere oso ondo ikuziak, jende askorentzat alper batzuk dira eta ezer ez dute egiten. Egia esateko kaleetan ikusten dira artisau lanak saltzen baina egia esateko ez dakigu zein baldintzetan bizi diran.
Nik bisitatu nuen komunitatean Puerto Iguazutik oso urruti ez dago, parebat kilometrotara. Heiek jarri dute kartel bat turaistak konbidatzen herria bisitatzera, baina ni juan nintzen egunean han ez zegoen turistarik.
Etxe gehienak argazkian ikusten diren bezelakoak dira.
Naiz eta Argentinako gobernuak etxe berriak eta eskola egin ladrillo eta porlanakin.
Bizi bidea gobernuak ematen dien diru laguntza bat da eta artisautzarekin ateratzen dutena.
Argazkian ikus daiteke herriko dendan komunitateak salgai zuen artisautzak. Hamar bat mahi zeuden kollar, animali, fletxa ....
Guarani mutiko kuadrila. Kuriosidade moduan esan Guaraniak muga pasatzerakoan ez direla papelak erakustera juaten, autobusean gelditzen dira eta inork ez die ezer esaten.

Itaipu

Itaipu, Parana ibaian dagoen pantano handi bat da. Munditik argi indar gehien sortezn duen presa. Jabetza Brasil eta Paraguayrenak dira dena erdizka, indarra, langileak, jefiak ..... Hori bai Paraguayk bere %50 ertik bakarrik %7 gastatzen du, eta beste dena Brasili saltzen dio. Presak 4-5 kilometroko pareta du. Argazkian ikusten dena, lehen ibaia juaten zen tokian egindako pareta da. Bertan daude 18 trubina argi indarra egiteko. Hemen ere dena handia da, paretak, turbinak .....

Behen ikusten dena turbinetara ura eramateko dauden 18 tuboetako bat da, hortik kriston ur pila juaten da turbinetara.
Hau presako kontrol zentrian dagoen panel dijitala da. Bertatik kontrolatzen dira presako gora-behera guziak
Beheko argazkian ikusten den hori, kontrol zentrua da. Ikus daitekeenz lan da lan daude langileak.
Argazki hau panel batetik etera nuen, ni egon nintzen egunean alibiaderoak ez zeudelako martxan. Alibiadero hoiek martxan daudenean Iguazuko uren baino 40 aldiz gehiago jaurtitzen dute Parana ibaira.
Beste argazki hau dike barruan aterata dago, Naranjaz ikus daitekeen hoiek dira turbinak. Behera daude. Egia esateko kaskua ez zait batere gaizki gelditzen, behar bada lana aldatu beharko dut, benetako ingeniero bat ematen dut eta.Azken Argazki hau turbinaren barruan aterata dago. Atzean ikusten den hori denbora guzia buenta deta buelta dago eta bertan dagoen zarata ez dago aguantatzerik. Bertan bakarrik 5 minutu egoten lagatzen dute.

Iguazu

Hau IMPTESIONANTIA da. Honi buruz ez dago zer idatzirik, bakarrik argazkiak eta bideoak ikusi. Bideo obeak baditut baina oso handiak dira internetera jasotzeko, beraz hehen jartzen ditudan hauekin konformatu beharko zerate.

Hauek lehenengo ikusi nitudan urjausiak dira. Vista superior delakoak.
Txalupan ere ibili nintzan, hortarako pakete bat erosi behar izan nuen eta pakete honek lehenengo ohianetik kamioiez ibilaldi bat ematen zuen, gero txalupa hartu eta ibairen 3 kilometro ur-jausietara heltzeko. Argazkian ikusten den hori ur-jausietara bidean da. Brasilgo txalupak azkarrago jueten ziren,
Lehengo Argentina aldean ibili nintzen.

Hau San Martin Ur-Jausia da. Hau ere ikaragarria. Txalupa ur-jausi onen nahiko ondora juaten da.
San Martin aldeko ur-jausiak
Isla San Martin etik hartutako argazkia. Isla San Martin era juateko txalupak daude. Hauek ez dira ordaindu behar, sarrerarekin batera datoz.
San Martin eta bere ondoan dauden ur-jausiak.

Eguraldi ona egiten duenean ur-jausi askotan ostadarra ikus daiteke.

Bustitzeko ez dago txaluoan ibili beharrik. Ikus leku hori ur-jausietatik oso gertu dago.

Beste ostadar bat.

Beste hau la Gargante del diablo delakoa da. Handiena da baina nire iritziz gutxien ikustesten dena. Zergatik?, ba hain handia izatean gehien ikusten dena lurruna delako. Hori bai zarrata ezin leike esplikatu. entzun egin behar da. Iguazu ura eta zarata dira.

Beste argazki hau Brasildik aterata dago eta bertan vista superior eta San Martin Ikus daiteke. Uruguayko amona zahar batek esaten zuen bezala, Argentina tiene las cataratas y Brasil las disfruta. Egia esateko brasilgo ibilbidea txikia da baina juatea merezi du.

Bi argazki hauek Brasildik ikusiak dira eta bertan la Boca del diablo ikus daiteke. Goikoan San Martin aldera doan ibaia, eta behekoan goi aldea.

Brasillek ere baditu gertutik ikusteko ur-jausiak Behekoak adibidez

Jarraian Pare bat bideo jarri ditut idea bat egiteko. Ez dira oso onak, baina hoiekin konformatu beharko.

Abereak ere ikus daiteke Tximinoak, Txoriak, buitreak,koatiak .... Bideoan tximinoak ikusten dira.

Misioetako basoak

Misioetako reduzioak bisitatu eta gero bertako parajeak bisitatzera juan naiz.
Lehen egunean oso egurandi txarra egin zidan baina hala ere bertako basuak bisitatzera juan nintzan ni beste lagun kuadrilla batekin.

Argazkian ikusten den hau Parana ibaiaren playa baten ondoan dagoen peñoe bat da. Goitik parana ibaiaren bista oso ederrak daude. Ibaiaren beste aldea Paraguay da.


Misioetako basoetan ez daude bakarrik zugaitzak eta abereak, frutategi bat ere badirudi. Goian ikusten diran fruito hoeik Limon Mandarina dira, lehen begiradan naranja edo mandarinak dirudite, baina ban janezkero limoiaren garratztazunak gozoa dirudi.

Besta hau berriz Anana silbestrea da. Guretzat Piña naiz eta hemengoetzat ez izan gauza berdina. Hau oraindik ezin zan jan, heldu beharrean dago.
Aragazki hontan, erdiko personairaren aparte, ikus daiteke nola basoak bertan abandonatzen dena nola jatenduen. Etxe honek badu bere historia ere. Etxe hontan bizi egin omen zen Martin Borman, Hitlerren idazkari personala. Gerra bukatu ondoren arrapatu ez zuten Nazi inportante bakarra.
Hibilaldia egin genuen taldea. Gure behikulo eta guztiz. Egun osos euria lagun izan genuen.
Kultura pixka bat. Beheko argazkian ikusten den etxe hortan Horacio Quirogas uruguaytar idazle famatua bizi izan zen. Famatua jartzen dut hemen denak ezagutzen dutelako, nik berriz .......

Urrengo egunean eguraldi obea euki nuen eta Misioetako beste parke bat bizitatzera juan nintzan. Kaso hontan Parque Provincial del Salto Encantado. Parque hay San Ignaciotik 70 bat kilometrotara dago, bertara heltzea autobusean ez da zearo inposiblea nik egin bai dut, baina erreza ere ez da.
Bertako atrakzio inportanteena El Salto de la Olla da. Beste salto txiki batzuk ere badaude eta basoan zehar ibilaldi interesgarri batzuk. Salto de la Olla, 60 metrotako jausiera du eta inguruetako handiena da.
Ur jauzi berdina behetik ikusia.
Beste hau basoak 3 bat kilometro eginda gero ikuz daiteke. Bidean txori kantak eta basoaren ixiltazuna beste momentu batzutan entzun daiteke.


Bueltarakoan gaur eguneko Guaranien herrixkak ikusteko aukera ere izan nuen, naiz eta autobusetik izan. Ez dute nahi gendea inguratzea heiek ikustera "Bitxo raro" batzuk izango balira.

Ikus daitekenez ez dira txaletetan bizi, bizi baldintzak ez dira onenak, baina ez dira hemen horrela bizi diren bakarrak.

Guarani familia bat bere etxe aurrean.

Kultura pixkabat. Hau da Yerba Mate aren landarea, Argentina, Uruguay eta Praguayko edari "oficala".
Eta bukatzeko Polleruan esaten zeban modua FotoKolori. Misioak iluntzen erdian Parana ibaia delarik, beraz urrengorarte.